Gabriela Zapolska Kaka Kariatyda

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W ciemnym kącie wisi zasłona, maskująca widocz-nie przejście do dalszych ubikacji menażeryjnych.Człowiek w zielonej kurtce, wyswobodziwszy się z uścisków niedzwiedzia, staje przed zasłoną ipyta potężnym głosem: Lediżerca!.Kto chce obaczyć lediżercę?W gromadzie robi się ruch gwałtowny.Część widzów nie pojmuje, co znaczy wyraz lediżerca.Może to jaki zwierz nieznany, ale pewnie coś osobliwego, skoro go na osobności trzymają.I kilka-dziesiąt par zrenic z najwyższą ciekawością stara się przejrzeć zasłonę, kryjącą to dziwo natury,pokazywane pod mianem lediżercy.Ale Jan znów zabiera głos.On wie, co to za diabeł siedzi za tą firanką.On go widział już nieraz.Jest to człowiek, tylko czarny jak kominiarz i zjada ludzkie mięso.Tłum nie dowierza.77To przecież być nie może policaje by na to nie pozwolili.Ale Jan gniewa się i waląc kułakiemw piersi, zaręcza za prawdziwość swych słów.Wtedy powstaje w tłumie chętka obejrzenia potworuz bliska.Dopłacić jednak trzeba szóstaka!.Niejeden odchodzi zrażony tym podwójnym wydat-kiem, wymyślając na przedsiębiorcę menażerii, który każe płacić antre, a mimo to nie pokazujewszystkiego, co ma w szopie.Jan wszakże dopłaca żądane dwa szóstaki i ująwszy Kaśkę za rękę, wprowadza ją za zasłonę.Zanimi wchodzi kilkanaście osób z tych, którzy mogą sobie użyć w niedzielę uczciwej rozrywki.Kaśka po raz pierwszy znajduje się w takim towarzystwie.Czuje się odróżnioną od motłochu i tojej sprawia wielką przyjemność.Ten Jan umie dziewczynę uczcić jak się należy.Aż przyjemnośćwybrać się z nim na spacer!�w lediżerca jest umieszczony w maleńkim kąciku, utworzonym ze złączenia dwóch ściannamiotu.Siedząc na podwyższeniu, pokrytym czerwonym suknem, na tle ciemnej firanki przed-stawia się dość efektownie, w dość jasnym oświetleniu kilku lampek naftowych, opatrzonych re-flektorami.Rysy jego drobnej twarzy wskazują pochodzenie żydowskie, a włosy, pokręcone, czar-ne, mają wszelką cechą właściwą izraelskiemu plemieniu.Jest to po prostu biedny %7łydek, urodzo-ny w Brodach, pomalowany na czarno i pobierający płacę dwudziestu centów dziennie za jedzenieżywych królików, które obowiązany jest rozszarpywać w oczach publiczności.%7łydek ów ma minęczłowieka pogodzonego z losem i niezmiernie życzliwie spogląda na tłum, cisnący się u jego stópUbrany w tiunikę z farbowanych piór gęsich i jakiejś brudnej wełnianej tkaniny, wystawia naprzódswą nagą pierś, lśniącą od czarnej farby, którą mu całe ciało pociągnięto.a głowie ma również ko-ronę z piór gęsich, a w uszach ogromne tombakowe kolczyki, przytwierdzone za pomocą cieniuch-nych drucików.Wszystko to razem sprawia olbrzymie wrażenie na zgromadzonej publiczności, która z wielkimszacunkiem i przestrachem spogląda na tę czarną, nagą, żywiącą się mięsem ludzkim, istotę.Jan blaguje znowu.Stoi w pierwszym rzędzie i nie zważając na przerażenie Kaśki, usiłujewmówić w tłu, że lediżerca za chwilę rzuci się i wybierze kogoś do zeżarcia.Jakiś mały, chu-derlawy czeladnik kryje się w najodleglejszy kąt z obawy przed spodziewaną napaścią.I w tej ma-luchnej, zacieśnionej przestrzeni powstaje niepokój wielki.Ludzie mimo woli cisną się do siebie,przerażeni o swe nędzne, wychudłe ciała, które z takim trudem odżywiać muszą.Jakiś ułan prze-cież nie dowierza słowom Jana, pragnie wyjaśnienia i dlaczegóż by wpuszczono tu ludzi, jeśli tapotwora rzeczywiście krzywdę sprawić może? Nie! Na to by majstrat nie pozwolił i wydał sto-sowny befel 32.A zresztą, jakby miał kogo zjeść, to pewnie tę tłustą pannę, która tak blisko niegostoi.I wszystkie oczy zwracają się na Kaśkę która rzeczywiście w tym całym zgromadzeniu przed-stawia najlepszy materiał spożywczy.Ona, zawstydzona, zmieszana, bezwiednie przysuwa się do Jana, jakby szukając u niego opieki iratunku. Ty! cisarska sługo! wrzeszczy Jan, rozstawiając szeroko nogi stul tam dziapę, bo ci sięprababka przyśni, jak cię lunę w kontramarkę!Kaśka przypomina sobie zajście z kanonierem i przerażona, stara się uspokoić rozdrażnienie Ja-na, tym bardziej że i ułan chce załatwić sprawę w sposób dość stanowczy.Na szczęście wnosząmałego białego królika i ciekawość przemaga drażliwość honoru.Ci panowie milkną i wpatrują sięz ciekawością w niezwykły widok, przedstawiający się ich oczom.%7łydek z Brodów chwyta w obie ręce nieszczęśliwego królika, nader zręcznie rozdziera go iwyjmując z wnętrza ciepłe, krwią ciekące wnętrzności, zaczyna zajadać je bez żadnego wstrętu.Obok niego na estradzie pojawia się człowiek w zielonej kurtce i monotonnym głosem wygłaszanastępującą tyradę: Oto jest lediżerca! po rusku, mieszkaje na libankoj hore; jak Angliki na Turcję szli, tak gozłowili a oswoili.Pod Wiedniem starą babę złowił, złupił a zjadł!32befel (niem.) rozkaz78Schrypnięte tony katarynki wpadały przez zasłonę i mieszały się z głosem mężczyzny.Tak jakta katarynka, jęcząca w tej chwili Miserere Verdiego33, grała wiecznie jedno i to samo, pragnącrozweselić nędzę panującą pod płóciennym namiotem tak i ten człowiek recytował od lat kilkujedne i te same brednie, włócząc się po rozmaitych zakamarkach, wsiach i miasteczkach.Na estradzie ludożerca zajadał ciągle królika, mieszając farbę swego ciała z krwią zwierzęcia.Był to ohydne rzemiosło wykonywane dla łatwego zarobku, dziwne w człowieku żydowskiegopochodzenia, który zwykle przekłada drobną ruchliwość handlu nad bezczynne życie.Krew królikaściekała na ziemię, zastygając na suknie pokrywającym estradę.Pełno było tych plam naokoło,nawet na ścianach namiotu.Stojąca u stóp podwyższenia garstka ludzi patrzyła w milczeniu na akt rozdzierania królika itłumiąc oddech w sobie, śledziła najlżejszy ruch mniemanego ludożercy.Kaśka w przerażeniuprzycisnęła się do Jana, który, korzystając z chwilowego zapomnienia dziewczyny, szczypał ją lek-ko w ramię.Ona przecież nie gniewała się teraz za to.Ból ten sprawiał jej jakąś przyjemność, nietaką wprawdzie, jaką na widok Jana doznawała.O! nie to było zupełnie co innego, ale teraz zakażdym dotknięciem się stróża ogarniała ją dziwna niemoc, osłabienie, które nie dozwalało siębronić i zbyt śmiałej ręki odtrącać.Dlatego i teraz stoi przed estradą, wpatrzona w ludożercę dojadającego resztki królika, ale mimoto czuje dobrze owo szczypanie Jana w ramię, tuż nad łokciem.Dawniej broniłaby się z pewnością teraz nie ma po prostu siły.Mój Boże, Jan był dla niej dziś tak dobry! Przyszedł po nią aż dokuchni i powiedział, że szykantno wygląda.Mógłby przecież zgrymasić, bo dziewczyna bez ka-pelusza to już wielka nędzota, ale on, przeciwnie, mówił, że woli dziewczynę we włosach , bookrzętniej wygląda [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki