Władysław Wężyk Podróże po starożytnym wiecie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zachowany list Wężyka do Michała Wiszniewskiego z 6 marca 1845 roku dowodzi, żeautor Podróży po starożytnym świecie nie na długo odciął się od bieżącego życia.Bardzo nieśmiało, pokornie et pro bono publico solum pisał Wężyk do krakowskiegouczonego śmiem przypomnieć Panu Profesorowi Dobrodziejowi łaskawą Jego obietnicę, żePan napiszesz wstęp do drugiego wydania powieści pani Jaraczewskiej.Otóż ja teraz zajmęsię tym drugim wydaniem i albo z %7łupańskim, albo z Kornem, G�nterem lub Bobrowiczemwejdę w układ.Zabieram z sobą dzieła pani Jaraczewskiej, ale życzyłbym bardzo zabrać też zsobą i przedmowę, którą Pan Dobrodziej uczcisz talent autorki i pamięć przyjaciółki.32Wiszniewski obietnicy nie dotrzymał; wydanie Powieści narodowych Elżbiety Jaraczew-skiej, wytłoczone jeszcze w tym samym roku u Bobrowicza w Lipsku, jego wstępu nie zawie-ra.Podejmował więc Wężyk, jak można przypuszczać, jakąś inicjatywę wydawniczą; byćmoże nie ograniczała się ona do dzieł wyłącznie Jaraczewskiej.Prawdopodobnie nie bezzwiązku z tymi planami wyjechał około 15 marca 1845 roku23 z Krakowa do Berlina.Zapiskipodróżne z Berlina, obejmujące dni dwanaście, od 25 marca do 5 kwietnia, w dwa lata póz-niej ogłosił drukiem J.I.Kraszewski w swoim Athenaeum 17.Zapiski te jednak niewiele20mówią o autorze, poświęcone są bowiem głównie opisowi miasta i charakterystyce bieżącejsytuacji w jego życiu naukowym i artystycznym.Oto ogólne wrażenie (pod datą 25.III, tj.we wtorek po Wielkanocy):Przybywszy do Berlina w interesie na dni kilkanaście (.) dopiero teraz poczułem całą jegomonotonią, gdyż przebywając tu dawniej w naukowym celu nie zauważyłem był dotąd tejcharakterystycznej cechy pruskiej stolicy,.Dlaczegoż, pytam, wszystkie ulice wyciągnęły się w prostych, równo odległych liniach,jak kwatery warzywnego ogrodu? Dlaczego te domy, w których trzysta tysięcy ludzi się mie-ści, wyglądają jednostajnie, jak paki kupieckie większego lub mniejszego rozmiaru? Dlaczegotu wszystko pod cyrklem i sznurem, jak dzieło prozaicznego, kupieckiego rozsądku, a nigdzieśmiałych linii, fantastycznych kształtów,, płodów żywej, młodzieńczej wyobrazni?Jedynym elementem ożywiającym surowe oblicze miasta jest muzykalność jego mieszkań-ców (27.III):Po ulicach Berlina kompanie biednych studentów, w czarne, kuse płaszcze i w stosowanekapelusiki przybranych, pod dowództwem podobnież ubranego nauczyciela stają w kółkoprzed każdym większym domem, odśpiewują jaką pieśń chórem, a potem rozbiegają się zeskarbonkami po kamienicach, aby sobie uzbierać silbergrosze na stół i książki17.Przeżyciem artystycznym był dla Wężyka koncert w operze berlińskiej, gdzie w WielkąSobotę wysłuchał Requiem Mozarta i Dies irae Gl�cka.28 marca gościł Wężyk u Wilhelma Radziwiłła (syna b.namiestnika W.Ks.Poznańskiego,Antoniego), gdzie oglądał zasobny zbiór ,,medalów i numizmatów polskich.Zresztą nie-chętnie uczestniczył w życiu towarzystwa berlińskiego, które, jego zdaniem (29.III):.najpospoliciej jest sobie z umysłowo biednych automatów złożone, ściśle przyzwoite,gadatliwe, lubiące się bawić, a przy tym nudne, czcze i koteryjne.Nie umywa się (jak to mó-wią) do francuskiego wyższego towarzystwa17.Jak gdyby dla kontrastu datę tego samego dnia nosi wiersz Wężyka, zatytułowany Do F.18.Pod inicjałem kryła się Felicja Dembowska (dalsza krewna Edwarda-rewolucjonisty) 29, na-rzeczona Wężyka.Niestety, wiersz jest zbyt słaby, by go przytaczać, podobnie jak i inne zowych lat, np.Do mojej narzeczonej itp.18.2 kwietnia zwiedzał Wężyk berlińskie kolekcje: muzeum starożytności egipskich, zbiór ry-cin i litografii, galerię obrazów.Szczególną uwagę zwraca na twórczość najznakomitszego,jak sądzi, ze współczesnych rzezbiarzy, Christiana Raucha.O charlottenburskim posągu kró-lowej Ludwiki, dłuta Raucha, wyrokuje, że.jest niezawodnie najpiękniejszym płodem dłuta naszego czasu, jakkolwiek o nim długojeszcze estetycy rozprawiać różnie będą17 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki