[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W r.1905 przyłączył się trust stalowy Stanów Zjednoczonych (�Korporacja Stalowa�), a następnieAustria i Hiszpania.82�Die Bank�, 1912, I.S.1036; 1912 II, S.629; 1915, I, S.588.83Riesser, l.c., S.114 116, 3 wyd.44 �W chwili obecnej pisał Vogelstein w r.1910 podział ziemi został zakończony, a wielcy spożywcy,przede wszystkim koleje państwowe skoro świat jest już podzielony, a z ich interesami się nie liczono mogą żyć, jak poeta, w niebiosach Jowisza�84.Wspomnijmy jeszcze o �Międzynarodowym Syndykacie Cynkowym�, założonym w r.1909, który ściśle wyznaczył rozmiary produkcji każdej z trzech grup fabryk: niemieckich,belgijskich, francuskich, hiszpańskich, angielskich; następnie o międzynarodowym TruścieProchowym, tym, według słów Liefmanna,�zupełnie nowoczesnym ścisłym związku pomiędzy wszystkimi niemieckimi fabrykami materiałów wybu-chowych, które następnie wraz z analogicznie zorganizowanymi francuskimi i amerykańskimi fabrykami dyna-mitu podzieliły pomiędzy siebie, że tak powiem, cały świat�85.Ogółem liczył Liefmann w r.1897 około 40 karteli międzynarodowych z udziałem Nie-miec, w r.zaś 1910 już około 100.Niektórzy pisarze burżuazyjni (obecnie przyłączył się do nich również K.Kautsky, którycałkowicie zdradził swe stanowisko marksistowskie z roku np.1909) wypowiadali pogląd, żemiędzynarodowe kartele, jako jeden z najdobitniejszych wyrazów umiędzynarodowienia ka-pitału, pozwalają spodziewać się, że w warunkach kapitalizmu będzie możliwy pokój międzynarodami.Pogląd ten jest teoretycznie całkowicie niedorzeczny, praktycznie zaś jest to sofi-zmat i sposób nieuczciwej obrony najgorszego oportunizmu.Międzynarodowe kartele świad-czą o tym, do jakiego stopnia wyrosły obecnie monopole kapitalistyczne i o co toczy się wal-ka pomiędzy związkami kapitalistów.Ta ostatnia okoliczność jest najważniejsza; tylko onawyjaśnia nam historyczno-ekonomiczny sens tego, co teraz zachodzi, albowiem forma walkimoże się zmieniać i stale się zmienia zależnie od rozmaitych, stosunkowo drobnych i prze-mijających przyczyn, ale istota walki, jej treść klasowa nie może się przecież zmienić, dopókiistnieją klasy.Rzecz zrozumiała, że w interesach np.burżuazji niemieckiej, do której w isto-cie rzeczy przeszedł w swych teoretycznych rozumowaniach Kautsky (o tym będzie jeszczemowa niżej), leży zacieranie treści współczesnej walki ekonomicznej (podział świata) i pod-kreślanie to tej, to innej formy tej walki.Ten sam błąd popełnia Kautsky.I chodzi tu, rozumiesię, nie o burżuazję niemiecką, ale o burżuazję światową.Kapitaliści dzielą świat nie wskutekswej szczególnej złośliwości, ale dlatego, że osiągnięty stopień koncentracji zmusza do wkro-czenia na tę drogę dla otrzymania zysku; przy czym dzielą go �według kapitału�, �wedługsiły� innego sposobu podziału nie może być w systemie produkcji towarowej i kapitali-zmu.Siła zaś zmienia się w zależności od rozwoju ekonomicznego i politycznego; dla zrozu-mienia tego, co się dzieje, trzeba wiedzieć, jakie sprawy są rozstrzygane na skutek zmian wsile, a czy to są zmiany �czysto� ekonomiczne czy pozaekonomiczne (np.wojenne) tokwestia drugorzędna, która nie może nic zmienić w zasadniczych poglądach na najnowsząepokę kapitalizmu.Podsuwać zamiast kwestii treści walki i układów pomiędzy związkamikapitalistów kwestię formy walki i układów (dziś pokojowej, jutro niepokojowej, pojutrzeznów niepokojowej) znaczy to zniżać się do roli sofisty.Epoka najnowszego kapitalizmu wykazuje nam, że pomiędzy związkami kapitalistówukładają się pewne stosunki na gruncie ekonomicznego podziału świata, a obok tego, wzwiązku z tym pomiędzy związkami politycznymi, państwami, układają się pewne stosunkina gruncie terytorialnego podziału świata, walki o kolonie, �walki o terytorium gospodarcze�.84Vogelstein: �Organisationsformen�, S.100.85Liefmann: �Kartelle u.Trusts�, 2 wyd.S.161.45 VI.PODZIAA ZWIATA POMIDZY WIELKIMI MOCARSTWAMIGeograf A.Supan w książce swej o terytorialnym rozwoju kolonii europejskich�86 w na-stępujący sposób podsumowuje pokrótce rezultaty tego rozwoju w końcu w.XIX:Procent obszaru należącego do europejskich mocarstw kolonialnych (i Stanów Zjednoczo-nych)1876 1900 Wzrost oW Afryce
[ Pobierz całość w formacie PDF ]