[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Bohater:oddaje swe życie ideiheroizmem, żarliwością, energią przypomina romantycznegoczłowiek przeciętny, głównie inteligent (lekarz, nauczyciel) nieskomplikowany psychologicznieczłowiek dobry, altruistaFabuła:zazwyczaj jeden wątekwydarzenia ukazywane chronologicznie, zgodnie z ciągiem przyczynowo-skutkowymNarrator:ocenia sytuację i na jej kanwie wypowiada hasła ideowenakazuje pewne jednoznaczne postawypoucza poprzez komentarz do sytuacjizwraca się do czytelnika w formie nakazowejtwórczość elizy orzeszkowej„A.B.C.”treśćJoanna Lipska, córka wydalonego ze szkoły pedagoga, po śmierci ojca postanawia pomóc bratu w utrzymaniu domu i zaczyna nauczać (bez zezwolenia władz) dzieci sąsiadów języka polskiego.Nie są to ludzie zamożni, ale nawet te grosze, które płacą bohaterce, znaczą dla niej wiele.Gdy sąd dowiaduje się o jej pracy skazuje ją na grzywnę 200 talonów lub 3 miesiące więzienia.Brat jednak pożycza pieniądze u lichwiarza i płaci karę.Joanna jest bratu bardzo wdzięczna, stara się mu pomagać jak najwięcej.Wraca także do zakazanego zajęcia.chasła pozytywistyczne zawarte w utworzepraca u podstaw - nauka ubogich dziecinauka to potęga - uczy szacunku do naukiemancypacja kobiet - Joanna pracujepraca organiczna - inteligencja z warstwą uboższą, współpraca z wzajemnym pożytkiemelementy tendencyjnegłówna bohaterka czerpie szczęście i radość na przekór wszystkich nieszczęść; w sposób heroiczny trwa w swoich założeniachbohater tendencyjnyfabuła - 1 wątekchronologiautwór sugeruje jak postępowaćsytuacja przedstawiona klarowniewyraźne przedstawione co dobre a co złe (ukazanie dobrej podstawy ma tle całej sytuacji)gatunek nowelacharakter panoramiczny utworu„dobra pani”treśćPani Ewelina Krzycka, bogata dziedziczka, angażuje się w działalność filantropijną.Przygarnia śliczną, ubogą dziewczynkę, którą opiekują się krewni.Dziecko jest rozpieszczane, otrzymuje staranne wychowanie, uczy się dobry się dobrych manier i języka francuskiego.Krzycka zachwyca się dziewczynką, zabiera ją w podróż do Włoch.Po kilku miesiącach wracają, zainteresowanie pani dzieckiem zaczyna słabnąć.Hela jest odpychana, a jej miejsce zajmuje młody włoski muzyk.Wkrótce dziewczynka przenosi się do garderoby, nic nie rozumie z postępowania opiekunki.Pewnego razu służąca opowiada Heli historię życia pani Eweliny i jej kolejnych podopiecznych.Służąca też została kiedyś przygarnięta, ale „dobra pani” szybko znudziła się jej osobą.Tak było z kolejnymi osobami i zwierzętami.Dziewczynka jest smutna i zdumiona.Wkrótce pani odsyła Helę do ubogiej, wiejskiej chaty, płacąc jej krewnym za opiekę nad dzieckiem.Dziewczynka znów musi żyć w ubóstwie, jest samotna i opuszczona.elementy tendencyjneUtwór przestrzegający przed wyrachowanym działaniem, które pozornie może przypominać realizację haseł pozytywistycznych.problematykaWyższe klasy społeczne nie są użyteczne, brak wspólnej pracy.Ukazanie wypaczeń programu pozytywistycznego.Pani przyjmuje do domu małą Helenkę.Jest to działalność z kaprysu, filantropijna lecz wyrządzająca krzywdę.„gloria victis”treśćPoleski las opowiada swojemu przyjacielowi historię zbiorowej mogiły powstańczej sprzed prawie półwiecza.Z opowieści drzew dowiadujemy się o losach poszczególnych ludzi, o ich wyglądzie, przyjaźni i wzajemnym poświęceniu.Snują opowieść o przyjaźni między Tarłowskim i jego siostrą Anielą a arystokratą Jagniczem.Tarłowski, wątły i niewyćwiczony w walce, uratował życie Jagniczowi.Ten przyrzekł jego siostrze, że zawsze będzie go chronić w boju.W ostatniej bitwie Tarłowski został postrzelony.Gdy Kozacy zaatakowali szpital, Jagnicz ze swoją jazdą rzucił się bronić mordowanych rannych.Obydwaj przyjaciele zginęli.Po latach na miejsce bitwy przyszła Aniela.Zostawiła na mogile mały krzyżyk.Wzruszony tą opowieścią wiatr zawołał „Gloria victis !” - chwała zwyciężonym !problematykaOrzeszkowa gloryfikuje powstańców, ale samo powstanie nie jest akceptowane
[ Pobierz całość w formacie PDF ]