[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Skromna cela przeistaczaa si w bogat komnat o wygodnych me-blach, dywanach, obrazach, srebrnych Swiecznikach.Stó ugina si od rozmaitych potraw,owoców, ciast, win, miodów, które nciy wzrok i wzbudzay apetyt i pragnienie.Innym ra-zem diabe przybiera na si posta cudnej piknoSci dziewicy, która lubienie wycigaa bia-e ramiona i wabia wzrokiem i Smiechem.Próne jednak byy wszystkie próby kuszenia.O.Melchior pozostawa niewzruszony i tyl-ko arliwiej si modli.Wtedy szatan chwyta si innych sposobów, mianowicie usiowa na-straszy zakonnika, przyjmujc na si posta ju to straszyde, ju to rozmaitych bestii po-twornych, gadów, mij.Musia jednak zmyka, zgrzytajc zbami, gdy o.Melchior bra dorki kropido, kropi wod Swicon i egna krzyem.Pozbywszy si diaba, Switobliwy kapan zdejmowa ze Sciany dyscyplin, obnaa sido pasa i, klczc przed krucyfiksem, biczowa si i modli dugo w noc, a wyczerpany, za-sypia na kamiennej posadzce.70 Raz diabe zakrad si nawet do zakrystii i gdy tam przyszed o.Melchior i zacz ubierasi do mszy diabe, przybrawszy posta rudego psa, usiowa mu przeszkodzi, plta siu nóg, targa za odzie, skomli, warcza, a zniecierpliwiony kapan porwa go za karki wrzuci do pieka, po czym spokojnie ju msz odprawi.71 HISTORIA SPRAWIEDLIWIE NAWRCONEGO(MASE GER CEDEK)Podanie ydowskieBy w Polsce wielki Pan Pot.ki, który mia syna mdrego.Gdy chopiec wyrós, ojciecposa go dla dokoczenia nauk do miasta Parya.Tam spotka si on i zaprzyjaxni z mo-dym Zarb, synem niezamonego szlachcica ze mudzi.Zarba uczy si w Wilnie, a e bywielkim mdrcem, i przeScign w naukach swoich rówieSników, wic dano chopcu wielepienidzy i posano go do miasta Parya, gdzie by z wielk czci przyjty.4Pewnego dnia dwaj towarzysze poszli oglda osobliwoSci Parya.W jednej winnicy zo-baczyli namiot, a w nim siedzcego nad ksik starego yda niemieckiego.Ksiga bya dru-kowana w nieznanym im jzyku.Zapytany starzec wytumaczy, e jest to jzyk Swity-he-brajski, po czym na proSb modzieców opowiedzia im treS kilku rozdziaów.I sowa Zakonu weszy do ich serc, i uprosili starca aby ich uczy, a syn magnata obiecamu hojn zapat.Odtd trzy razy w tygodniu Pot.ki i Zarba chodzili do yda na nauk,a w pó roku nauczyli si caego Picioksigu.I stali si innymi ludxmi, uczc si starego Za-konu.Nie pilnowali czasu uczenia si w Akademii i nie szli do domu modlitwy.Jednego dnia poszli ci dwaj przyjaciele przechadza si po polu.I powiedzia syn magna-ta do towarzysza: Bracie, ja ci wszystkie skrytoSci serca mojego wyjawi, ale nie ogaszajtego.W sercu moim postanowiem uda si do Amsterdamu, aby przyj wiar ydowsk,poniewa wiara izraelska jest prawdziw, jak wiemy.I odpowiedzia Zarba: Jak ty, tak i ja.I ja tak zrobi, gdy bd mia pienidze na koszta podróy.I przysigli obydwaj i zawarli umow i powiedzieli: Bóg Swiadkiem midzy nami!Syn magnata pojecha do miasta Rzymu, aby zbada, która wiara jest prawdziwa.I papieprzyj go z wielk czci i uczy si w Akademii papiea i co tydzie wydawa uczt dlawszystkich panów papieskich, a sugom ich dawa wielkie podarunki.I od nich dowiedziasi o obyczajach papiea, e nie taki on Switobliwy, za jakiego si wydaje, e wcale niewstpuje do nieba, jak o tym mówi, tylko siedzi sobie w najgbszym pokoju.4Legend powysz podaj w streszczeniu wedug J.I.Kraszewskiego (Wilno, t.III, str.173), który wydrukowa j pod tymtytuem w dosownym tumaczeniu z rkopisu hebrajskiego.Do podania daa powód historia magnata Pot.ego, który w Amsterdamie przeszed na wiar ydowsk, i za to, gdy dokraju powróci, by spalony w r.1719 w Wilnie midzy zamkiem a Wili.Popioy jego pochowano na mogikach ydow-skich za Wili.Pami Abrahama (takie byo imi ydowskie Pot.iego) ydzi maj w wielkim poszanowaniu i rocznicjego spalenia obchodz drugiego dnia Swita Szewues w Synagodze (przypis autora).72 I uciek z Rzymu Pot.ki, wsiad na okrt i przyby do Amsterdamu i przeszed na wiarydowsk.Tymczasem Zarba skoczy nauki w mieScie Paryu i, nie majc o przyjacielu adnychwiadomoSci, powróci do swego kraju.Przejedajc przez dobra hetmana Tysz.cza, któryby przyjacielem jego ojca i da mu pienidze na pobyt w Paryu, wstpi na noc do paacuhetmana.Tysz.icz przyj go z wielk czci i zatrzyma przez par miesicy, a gdy mdrzecZarba chcia odjecha powiedzia mu pan hetman: Wyjawi ci tajemnic serca mego, e ci dam jedyn córk moj za on, bo ci poko-chaem.I Zarba poj na dobre szczScie córk hetmana za on i sta si bardzo wielkim ten mo-dzieniec midzy wszystkimi panami.I wszystkie potrzeby kraju zawisy od jego wyroku.A gdy ona powia mu syna, przez miesic byy wielkie uczty i oto wSród upojenia i radoScizapomnia Zarba umowy i przysigi, któr zawar w Paryu ze swoim towarzyszem.W tym czasie przyszy listy z kraju polskiego, e zgin bez Sladu syn magnata wielkiego,Pot.iego.Gdy to posysza Zarba, bardzo si zlk, e zapomnia o przysidze, postanowi jej do-trzyma i jecha do Amsterdamu, chocia przykro mu byo rozczy si z on i synem.Aleona z dzieckiem pojechaa z mem naprzód do Królewca, gdzie siedzieli rok, a potem doAmsterdamu i zamieszkali tam w piknym mieszkaniu.Nazajutrz poszed pan Zarba do rabina, który w osobnej izbie obrzeza go i jego picio-letniego syna.ona jego, nie doczekawszy si ma do wieczora, posza go szuka, a on posa naprze-ciwko niej, aby go nie szukaa, poniewa on przeszed na wiar ydowsk.Gdy to usyszaa,pada i zemdlaa, a potem posza do izby, gdzie by jej m, pakaa, prosia i rzeka: I ja przejd na wiar ydowsk
[ Pobierz całość w formacie PDF ]