[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na �adnego si� s�dziego nie daj�.Mówi�: Pismo nas i statut niechaj s�dzi - jakoby swary bez �ywego s�dziego sko�czy� si�mog�y.Ka�dy z nich ma swój upór i hardoS� rozumu swego, w której drugiemu nie ust�pi,i tak jako M�drzec mówi: Mi�dzy pysznymi zaw�dy swary rost� .Nie gasz� niezgody oko-�o wiary, ale j� podniecaj�, mówi�c i xle apostolskie s�owa przywodz�c: Niech ka�dy w swoim rozumieniu okwituje , co Aposto� rzek� oko�o rzeczy wolnych i wia-ry nie dziel�cych, jako s� ceremonije.Gdzie w duchownych rzeczach zgody nie masz, tam jej i oko�o Swieckich nie b�dzie.A gdzie oko�o wiary i rzeczy Boskich zgody nie masz, tam i w rzeczach Swieckich, i wpolicyjej by� nie mo�e.Gdy� rzeczy Swieckie s�u�y� duchownym maj�; kto inaksze maduchowne i inaksze te� i o Swieckich rozumienie mie� musi.Jako mularz inaksz� doswego murowania materyj�, a inaksz� cieSla do swego budowania bierze, i tak j� przy-prawuje, jako mu do jego ko�ca potrzeba, tak heretyk i katolik inaczej o Rzeczyposp[oli-tej] s�dzi� musi, jako któremu do zatrzymania wiary swojej potrzeba.Zgoda tedy oko�ospraw Rzeczypospolitej] mi�dzy nimi sta� nie mo�e i biada by� musi tej Rzeczypospoli-tej], o której niezgodni z sob� w wierze radz� i obmySlaj�.To nieszcz�Scie.Bo�e, aby nawas nie poleg�o!Ró�noS� wiar prawej przyjaxni przeszkadza.A k temu ró�noS� wiar odejmuje praw� przyjax� mi�dzy ludxmi.Bo cz�owiek podobnegosobie przyjaciela szuka, a od ró�nego i inakszego nixli on ucieka.Ta podobnoS� od dusze si�i rozumienia o rzeczach Boskich, na których wszytko nale�y, poczyna.JeSli kto inaczej o Bo-47 gu i zbawieniu rozumie nixli ja, trudna mi z nim mi�oS�; zgodzi� si� z nim w czym do czasumog�, ale go zupe�nie mi�owa� nie mog�.Nie czyni dufa�oSci.Ró�noS� wiar nie czyni uprzejmoSci i dufa�oSci, aby si� temu zwierzy� wszytkiego i dufa� mu,którego ma w wierze przeciwnym.Rychlej si� go strzec, aby go gdzie w swoim b��dzie nieu�owi�, a nixli mu si� dufa� b�dzie.Podejrzenia w ró�noSci wiar i swary.Rodz� si� mi�dzy takimi rozmaite podejrzenia, i� mówi�: Podobno mi to uczyni abo ju� uczy-ni�, bo luter, a sumnienia u niego niewiele.W ró�noSci wiar rost� swary, gdy si� pohamowa�nie mog�, aby jeden drugiemu drugdy nieostro�nie nie przymówi�.Jako Aposto� przestrzeg�:2.Tim.2. Swary s�owne (oko�o wiary) rodz� zazdroSci (i� jeden drugiemu dowcipu abowymowy, abo umiej�tnoSci Pisma zajrzy), rodz� swary bluxnierstwa (i� rozgniewany bluxni�przeciw KoScio�owi b�dzie), rodz� z�e podejrzania i spory ludzi w rozumie ska�onych, któ-rzy prawdy zbyli .JeSli tedy herezyje zgod� w Rzeczypospolitej] i jednoS�, i mi�oS� psuj�:a jako� szkodliwe Rzeczypospolitej] nie s�? A który jad pr�dzej zarazi� i skazi� pa�stwai królestwa mo�e, jako rozterki i niezgody?Herezyje rozdzielaj� królestwa.JednoS� wiary Bo�ej czyni jedno zgodne królestwo, a herezyje i ró�ne wiary dziel� króle-stwa i rozdzia�em je gubi�.3.Reg.12 [26-27].Co si� barzo jaSnie pokaza�o z onego sza-ta�skiego wymys�u Jeroboamowego, który maj�c cz�S� królestwa Roboamowego, na za-trzymanie rozdzia�u onego umySli� rozdzieli� wiar� i odszczepie�stwo fundowa� mi�dzylud Bo�y.Bo sobie pomySli!: b�dzie-li ten lud mój jednej wiary z ludem Roboamowym,a b�dzie-li w jednego z nimi Boga wierzy� i do jednego koScio�a do Jeruzalem chodzi�,pewnie si� i do jednego pana zaS wróc�, a mnie zabij�.I rozerwa� wiary Swi�tej jednoS�,aby i królestwo rozerwa�.Hereryctwo umacnia niezgod�.Naczyni� im bogów i zakaza� im chodzi� do Jeruzalem, mówi�c: tak tu Bóg, jako i tam.I takzmocni� heretyctwem onym niezgod� i rozdzia� królestwa, wiedz�c, i� jedna wiara jedn�Rzeczp[ospolit�] zgodn� czyni.To� o swym tym królestwie mySlcie.JeSli si� w nim szerzy�wielom wiar dacie, pewnie je rozdwoicie abo roztroicie, i rozdzielone na cz�Sci gin�� musi.SprawiedliwoS� jest królestwom fundamentem.Szcz�Sliwe te� jest królestwo, w którymjest sprawiedliwoS�, a ka�dy przy swoim zostaje, a krzywdy nie cierpi, bo fundament jestka�dego zgromadzenia i s�siedztwa sprawiedliwoS�.Heretycy niesprawiedliwi.Tego nie ma �adne królestwo, w którym herezyje si� podnosz�, bo z natury swej ka�dy here-tyk na katoliki jadowity jako wilk na owce.Wnet gdzie mog�, odejmuj� katolikom koScio�yi nadania ich staro�ytne i sprawiedliwe, wyganiaj� je i z maj�tnoSci �upi�, i �adnego im miej-48 sca do ich nabo�e�stwa nie zostawuj�.Co pokazuj� przyk�ady w ka�dym pa�stwie i mieScie,gdzie rz�dy swe maj�, i tu u nas, i w Prusiech, i w miastach, i pa�stwach heretyckich.Królestwo bez sprawiedliwoSci rozbojem jest.Jaka� to Rzeczpospolita, która takie ma dra-piestwo? Królestwo bez sprawiedliwoSci - mówi S.Augustyn - jest rozbójstwo .O Bo�e mój,jakie nam katolikom w tym królestwie krzywdy poczynili heretycy! Ludkom ubogim kap�anyrozegnali, koScio�y popustoszyli i z�upili, nadania, od szeSciset lat trwaj�ce, i imiona koSciel-ne pobrali, dziesi�ciny powydzierali - a �adnej z nich sprawiedliwoSci nie masz
[ Pobierz całość w formacie PDF ]