[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Królom pan Bóg prawa da� i napisa�.Deut.17 118-19].Jaka by�a u ludu onego izraelskiego, gdzie królom rozkazano, aby prawa Bo�ego ksi�gi odkap�anów podane sobie wypisali i wedle nich lud Bo�y sprawowali, boj�c si� Pana Bogaswego i mi�uj�c lud jego, do ich opieki poruczony.Polsk� monarchij� naprzód kap�ani Bo�y miarkowali prawem Bo�ym.Taka by�a od pocz�tku, zw�aszcza po przyj�tej wierze Chrystusowej, ta monarchij� polska.Bo kap�ani Bo�y i biskupi królom, z poga�stwa grubym i dzikim, prawo Bo�e przek�adali,którym ich absolutum dominium miarkowali; a potem inne ludzkie prawa napisane i one radySwieckie przystawione im s�.Potem prawem i statutami.Czym dostoje�stwo ich królewskie i w�adza si� nie króci�a ani kurczy�a; ale si� miarkowa�a,aby nie pob��dzili, a mocy onej z rozumem i bojaxni� Bosk� sprawiedliwie u�ywali, ani si�na prawo, ani lewo sk�aniaj�c.Starzy Polacy stan królewski barzo czcili.Pokazuj� to statuta wasze i przysi�gi senatorów i marsza�ków, i innych urz�dników, w jakiejczci, i w onej po Bogu nawy�szej, przodkowie waszy królewski stan mie� chcieli i uwa�ali.Wiedz�c, co im samym na tym nale�y, a jako z królów czeS� wszytka i podwy�szenie na ichdobre, jako z g�owy na cz�onki, sp�ywa�o.WolnoS� nadana od królów.Potem z mi�oSci ku poddanym za wys�ug� i dobrym zachowanim ich nadali ludziom rycer-skim prze m�stwo ich i �yczliwoS� - wolnoSci od podatków, od podwód, od zagranicznychwojen i od innych, które by�y in absoluto dominio ci�arów.Które wolnoSci dalej si� podinterregna wytargowa�y i rozszerzy�y, i tak si� wysoko podnios�y, i� wpad�y w wielk� pych�i niepos�usze�stwo, i lekkie królewskiego majestatu uwa�enie, i praw dobrych podeptanie, i�si� ono s�owo u Joba S.rzec o nich mo�e: WolnoS� przebrana. M�� lekki w pych� si� pod-nosi i jako xrzebi� u os�a mniema, �e si� wolnym urodzi� .Job 11 [12].Bystra, g�upia mowa.I st�d one s�owa bystre i g�upie: urodzi�em si� wolnym Slachcicem, nie boj� si� nikogo�, i kró-la samego, który mi nic nad prawo uczyni� nie mo�e.60 Nikt si� na Swiecie wolnym nie rodzi.I któ� si� tak wolnym rodzi, z�by nikogo� si� ba� nie mia�? I syn królewski ba� si� ojca i pe-dagogów musi.I sam król Boga si� boi i praw jego przest�powa� nie Smie, a tej wolnoSci niema, aby si� zwierzchnoSci Boskiej nie ba�.Rmieszna wolnoS� na harde.I patrzmy, jako na takie harde Smieszna wolnoS� pad�a.Mówi: króla si� nie boj�, a przed s�-siadem ucieka i dr�y, który go w tej wolnoSci na dom naje�d�a i zabija, i maj�tnoS� wy�upi.O czym na ka�dy czas s�yszym.Prov.24 [21].Króla si� winien ka�dy ba�.Prov.20 [2].O g�upi przepychu, jako si� króla nie boisz, którego si� Pan Bóg ba� rozkaza�? Bój si�, synumi�y, Pana Boga i króla .I drugie mówi: Jako ryk lwi, tak gniew królewski; kto go gniewa,grzeszy na dusz� swoj� .I Aposto� miecza si� królewskiego ba� Rom.12 [13,4].ka�e.Król ma pedagoów wiele.Có� to za bezpiecze�stwo abo raczej za wszetecze�stwo? Za którym to idzie, i� kto chce,królowi �aje, o nim szemrze, jego si� pedagogiem czym i zel�ywie go wspomina.JeSli toz prawa jakiego pisanego abo statutu idzie, przekl�te takie prawo i taka wolnoS� piekielna nabluxnienie Boga i króla.Boga bluxni, kto króla bluxni.4.Reg.[3.Reg.21, 10-16].Bo nikt króla bluxni� nie mo�e, który by i Boga zaraz tego, który go stawi, nie zbluxni�.I takpot�piano oto na Smier� ludzie w PiSmie Swi�tym, i� Boga zbluxnili i króla.Ale wiem, i� w�dy prawa tak z�ego nie macie, chyba onego na t� tak� swowolnoS� nakr�ca-cie: i� mi� nie mo�e poima�, a� prawem przekonanego, i� mi� s�dzi� nie mo�e, a� na sejmie.I dlatego� tak� sobie wolnoS� do lekkiego uwa�ania królewskiego majestatu bra� mamy? I coz dobroci i laski ludziom onym, którzy je barzo, jako bogi swe, czcili, królowie pozwolili, tomy na jego zel�enie obraca� mamy? Tak�e tej wolnoSci u�ywa� si� godzi na wszytkie grze-chy i na podeptanie praw wszytkich i sprawiedliwoSci, i na tyra�stwa s�siedzkie, i na zel�e-nie mocy królewskiej? Nie na to dana jest.I jeSli jej wy xle u�ywacie, s�usznie j� Pan Bóg odwas odejmie, i� si� wam w ci�k� niewol�, obro� Bo�e, obróci.Trzy wolnoSci dobre, czwarta diabelska.O trzech wolnoSciach dobrych wiemy: czwartej si� jako szata�skiej zarzekamy.Grzechom nie s�u�y� i diab�u.Rwi�ta wolnoS� jest: grzechom i czartu nie s�u�y�, a tyra�stwa piekielnego uchodzi�.Joan.8[34].,,Kto czyni grzech - mówi Pan - niewolnikiem jest u grzechu .Oby si� o t� wolnoS�starali owi wolni, co pe�ni s� m�obójstwa, nieczystoSci, �upiestwa, lichwy, zdrady, a mówi�:61 ja wolny! O niewolniku diabelski, czuj o niewolej swojej, a wychodx z mocy szata�skiej,w której szlachecka wolnoS� pomocy �adnej nie da.Druga wolnoS� obcym panom nie s�u�y�.Druga wolnoS� jest dobra: obcym panom i poga�skim królom nie s�u�y� ani im podlega�,jedno swoim abo od nas obranym.T� wolnoS� macie z �aski Bo�ej i na niej przestajcie, dzi�-kuj�c za ni� Panu Bogu.Trzecia - od tyrana wolnym by�.Trzecia te� jest z�ota wolnoS�: nie mie� tyrana ani takiemu królowi s�u�y�, który by nas, jakochcia�, prawa nie patrz�c, s�dzi�, zabija� i maj�tnoSci wasze bra�, i córki i �ony wasze wydzie-ra�, i czyni�, co mu si� podoba, na Boga si� i na sprawiedliwoS� nie ogl�daj�c.T� wolnoS�macie z �aski Bo�ej.Bo daje wam Pan Bóg króle pobo�ne i Swi�te, którzy nie ty�o nic tyra�-skiego nie czyni�, ale i co dzie� wi�cej prawom i przystojnym wolnoSciam waszym dogadzaj�i do nich przyczyniaj�.Polska tyranów nie mia�a.Przez t� szeS�set lat �adnegoScie tyrana okrom onego morderce Swi�tego Stanis�awa, i to krót-ko, nie mieli.l tego, który teraz króluje, pobo�noSci, �askawoSci, sprawiedliwoSci i bogoboj-noSci, i szcz�Sciu wielkiemu, które ma od Pana Boga na takie zwyci�stwa, które mu Pan Bógdaje, �aden si� dobry wydziwowa� nie mo�e.Dlaczegó� w�dy tak� niewdzi�cznoS� cierpi?B�dxcie tej wolnoSci z�otej wdzi�czni, a na niej przestajcie, a za nie Panu Bogu dzi�kujcie.Czwarta wolnoS� - piekielna.A onej czwartej, piekielnej, Bo�e nas uchowaj, która jest filiorum Belial, to jest synów bezjarzma, którzy mówi�: 1 Reg.[10, 27].,,Izali nas ten król wybawi? i bez przyczyny �ad-nej wzgardzili im, i darów mu nie przynieSli
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
