[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zwolennicy pisania bez rymu, rytmu i bez sensu powołują na swoich patronów, tak zdyscyplinowanych, intelektualnych poetów, jak W.H.Auden, Robert Frost czy Karl Shapiro.Pamiętam dyskusję na temat T.S.Eliota, w której pewien młody awangardowiec dowodził, że Eliot epatuje czytelnika efektami dźwiękowymi, jak to robili dadaiści, na dowód czego zacytował zakończenie Jałowej Ziemi.Datta.Dayadhram.Damyata.Shantih shantih shantih.Spytałem młodego awangardzistę, czy czytał przypisy Eliota do Jałowej Ziemi.Przypisy te zajmują dziesięć stron druku i można się z nich między innymi dowiedzieć również, że te słowa końcowe poematu są po prostu zakończeniem Upaniszady.Antologia wydana przez p.Mayewskiego potwierdza starą prawdę, że wiersze muszą być tłumaczone przez poetów.Nie gwarantuje to pełnego sukcesu, ale zwiększa szansę i broni czytelnika przed nierzetelnym pośrednictwem.Jak trudną jest sprawą przeniesienie wiersza z jednej gleby do innej gleby językowej, wiedzą wszyscy, którzy próbowali wiersze tłumaczyć.Zwykłym rezultatem są, mówiąc stylem urzędowym: „wszystkie okoliczności towarzyszące poezji, bez faktu zaistnienia takowej”.Gdy eksperyment jest szczęśliwy, gdy następuje zgodność dźwięku, atmosfery i myśli wiersza z podłożem językowym, transplantacja się udaje i utwór tłumaczony zakwita żywym kolorem, staje się wierszem polskim.Jest to zjawisko, które rozpoznać można od razu, bez wahania, po radości, jaką daje spotkanie się z każdą doskonałością, trafnością i celnością.Czytelnik bowiem mimo wszystko nie poddał się tyranii niezrozumialstwa.Antologia wydana przez The East Europe Institute powinna być udostępniona naszym „współczesnym”, gdyż rozwiewa ona mit o nawrocie literatury zachodniej do głupstw futurystycznych, daje parę przekładów znakomitych i – co najważniejsze – pełne teksty angielskie utworów najwybitniejszych współczesnych poetów angielskich, irlandzkich, walijskich i amerykańskich.Nieznajomość tej poezji poważnym jest mankamentem, zwłaszcza jeśli chodzi o krytyków wychowanych na literaturze niemieckiej.Różni nasi koncepcjoniści mylą hierarchię, fałszują przez to obraz współczesnej poezji, biorąc świecidełka dla dzikusów za autentyczne klejnoty.„Nim w Polsce język, jakim Don Juan pisany, ukształci się, długo czekać trzeba” – powiedział Mickiewicz.To zdanie tyczące się Byrona da się zastosować w wielu wypadkach i do poezji współczesnej.Pigoń cytując tę wypowiedź Mickiewicza przypomina spór toczący się we Francji w wieku XVIII na temat rozumu i wyobraźni jako elementów poezji.Fontenelle twierdził, że w miarę postępu rozum wzrasta, a zanika wyobraźnia i poezję wypiera filozofia.Mickiewicz zwalczał to mniemanie.Współczesna poezja europejska przypomina o tych prostych kanonach trwających od lat tysięcy: Rozum bez wyobraźni nie tworzy poety, a bezrozumna powolność wyobraźni prowadzi do barbarzyństwa.* * ** Długi łańcuch wysp u wschodnich wybrzeży Azji, oddzielony od kontynentu Morzem Japońskim, a od wschodu oblany wodami Oceanu Spokojnego, rozciągający się między 156°31’ a 119°18’ południkiem i 20C’25’, 50°55’ równoleżnikiem
[ Pobierz całość w formacie PDF ]