[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pobudzenie wzrokowe wywołuje łańcuchy zdarzeń w korze mózgowej.Spełniają one coraz bardziej wyspecjalizowane funkcje, ale nie ma w mózgu miejsca, które łańcuchy te musiałyby przekroczyć, by doświadczenie wzrokowe zostało uświadomione.Strumień następujących po sobie i równolegle zdarzeń neuronalnych wywołuje różne skutki i reakcje organizmu.Jedną z nich jest uświadamianie.Jego efektem jest strumień świadomości, w którym uświadomione zdarzenia niekoniecznie muszą występować w porządku czasowym zgodnym z czasem obiektywnym.Dennett zamieszcza wykres, na którym subiektywna kolejność występowania doznań jest inna niż obiektywna (rys.1).Nie występuje tu ani czyste orweliańskie fałszowanie wspomnień, ani czyste stalinowskie fałszowanie doświadczenia.Nie ma kolejności fałszowania wspomnień, gdyż kolejność ich zostaje ustanowiona jeszcze w procesie ich formowania.Nie ma też fałszowania doświadczeń, gdyż doświadczenie podmiotu może być tylko subiektywne.Dennett odrzuca kategorię rzeczy obiektywnych, występujących w doświadczeniu pojedynczego podmiotu.h i g j f e czas doświadczonya b c d czas obiektywny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Rysunek 1.3.2.Struktura świadomego umysłu.Zamiast pojedynczego strumienia świadomości Dennett wprowadza wiele kanałów odpowiedzialnych za poszczególne funkcje i opisywanych za pomocą modelu szkiców złożonych.Składają się one na maszynę wirtualną wytworzoną na drodze wspólnego działania wielu modułów funkcjonalnych.Niektóre z nich człowiek dzieli z innymi gatunkami zwierząt, a część z nich została wysoce wyspecjalizowana, głównie dzięki nabyciu zdolności językowych i przekazywaniu memów kultury.Było to możliwe również dzięki bezsłownym wyobrażeniom i innym strukturom danych, które zajmują miejsce w mózgu.Dennett przytacza hipotezę Francisa Cricka i Christofa Kocha[53], którzy zasugerowali, że jedną z funkcji świadomości jest prezentowanie rezultatu komputacji, co odbywa się dzięki zsynchronizowaniu częstotliwości oscylacji zakończeń neuronów na 40Hz.Hipoteza ta nie podaje jednak komu wynik komputacji zostaje zaprezentowany, co jest problemem teorii świadomości korzystających z osiągnięć nauk neuronalnych.Unikają tego problemu również modele umysłu proponowane przez psychologię poznawczą i teorię sztucznej inteligencji.Używają one pamięci roboczej lub operacyjnej, która zastępuje teatr kartezjański, ale na ogół nie określają gdzie mieści się ona w mózgu.Dlatego, pisze Dennett, wbrew swoim zamiarom badawczym przedstawiciele nauk neuronalnych zostają dualistami, a psychologowie poznawczy mówią o automatach lub o zombi, czyli istotach pozbawionych świadomości.Dennett proponuje teorię świadomości, która korzysta z osiągnięć wspomnianych nauk, lecz używa ich w nowy sposób.Jego zdaniem błędem jest zakładanie przez pewne badania prowadzone w obrębie nauk neuronalnych, istnienia w mózgu określonego miejsca, gdzie rezultaty wszystkich poszczególnych procesów zostają zestawiane razem[54].W teorii J.Fodora poszczególne moduły umysłu (bez względu na umiejscowienie ich w mózgu) kończą swe działanie w miejscu, gdzie przebiega linia oddzielająca od nich jednostkę centralną wyznaczania przekonań (belief fixation)[55].Zachodzi w niej globalny, nie podzielony na moduły proces.Dennett krytykuje takie podejście pisząc, że żadna z gałęzi nauk kognitywnych nie wyjaśnia, jak taka jednostka centralna mogłaby działać.Homunculusy, demony, czy podmioty (agents), których używa teoria sztucznej inteligencji, nauki komputerowe i psychologia poznawcza, są tylko jednostkami o określonych kompetencjach.Dennett pisze, że jednostki te stosowane są przez wszystkie odmiany funkcjonalizmu.Dla wyjaśnienia ich współpracy proponuje on model myślenia sekwencyjnego (sequential thinking)[56].W modelach sztucznej inteligencji na bazie funkcji podstawowych budowane są modele bardziej złożone, bliższe realistycznym modelom funkcji poznawczych.Szyjka butelki von neumannowskiej rozciągnięta zostaje do rozmiarów przestrzeni roboczej lub pamięci operacyjnej.Zaprojektowane zostają również pewne modele podstawowych funkcji psychologicznych.Mają one stosunkowo elastyczne sposoby przyjmowania instrukcji i działania, w przeciwieństwie do sztywnego zorientowania na instrukcje w architekturze von neumannowskiej.Podstawową zdolnością komputerów jest warunkowa reakcja typu: JEŻELI-TO (IF-THEN), od której Dennett zaczyna projektowanie architektury umysłu.Podaje on przykład systemu wytwarzania (production system) nazywanego ACT, (act star)[57], (rys.2).W systemie takim Dennett rozważa takie sytuacje JEŻELI-TO, kiedy przedstawione może zostać więcej niż jedno rozwiązanie.Nie wszystko co taki system wie może dostać się do pamięci roboczej jednocześnie, więc należy określić na jakiej zasadzie zawartość tej pamięci zostaje określana.Jest to stary platoński problem awiarni lub gołębnika[58], z którego przywołać należy właściwego ptaka we właściwym czasie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]