Schopenhauer Erystyka (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.,przeciwnik zaś odwrotnie.Choćby jego teza była najsłuszniejsza, gdy napomkniemy o jej sprzeczności zewspólnym interesem, choćby jakiegoś cechu, natychmiast nasi słuchacze uznaj ą racje przeciwnika za mgliste,wafle i do niczego, nasze zaś, choćby zupełnie wydumane, za w pełni słuszne i trafne; dla siebie uzyskamyaprobatę słuchaczy, natomiast przeciwnik tylko anatemę, Słuchacze zazwyczaj są święcie przekonani, że głosująz szczerego przekonania, gdyż to, co osobiście nam nie sprzyja jest z natury dla intelektu absurdalne.( Rozumludzki nie charakteryzuje się trzezwym spojrzeniem, lecz ulega wpływom woli i uczuć" Franciszek Bacon).Sposób ów bywa nazywany ujęciem drzewa za korzeń" i używa argumentu odwołującego się do użyteczności(argumentum ad utii).Sposób 36Można zaszokować i oszołomić przeciwnika słowotokiem zupełnych bezsensów.Istota w tym, że"Tak sądzi każdy, usłyszawszy stówa, ii mają przecie chociaż trochę sensu".(Goethe, Faust)Gdy do tego przeciwnik sam przed sobą zdaje sobie sprawę ze swojej słabości, a jeśli jeszcze nawykł słyszećrzeczy dla siebie niezrozumiałe i zachowuje się tak, jakby je dobrze pojmował, wówczas możliwym jestzaimponowanie mu bredzeniem z najpoważniejszą miną jakichś uczonych nonsensów, bełtających w głowie.Prezentujemy je jako niepodważalny dowód naszej tezy.�w wybieg, co nie tajne, zastosowali ostatnio niektórzyniemieccy filozofowie wobec publiczności niemieckiej i to z błyskotliwym sukcesem.(.) 16Sposób 37Ten powinien być jednym z pierwszych.Gdy przeciwnik ma rację, ale ku naszej radości dowodzi błędnymiargumentami, wówczas łatwo jego dowód przewalczyć.Następnie wywołujemy wrażenie, że oto obaliliśmy całąjego tezę.W istocie zasadza się to na przedstawieniu argumentacji, odnoszącej się do człowieka (tutaj:przeciwnika) jako argumentu odnoszącego się do rzeczy (argumentum ad hominemjako argumentum ad rem).Gdy ani on, ani słuchacze lepszego dowodu nie wynajdą tośmy wygrali.Na przykład: Ktoś przedstawia ontologiczny (dotyczący bytu lub ogólnej teorii) dowód istnienia Boga bardzołatwy do odrzucenia.W ten sposób kiepski prawnik kładzie sprawę; usiłuje wygrać nieodpowiednio dobranymparagrafem, a właściwego po prostu nie znajduje.Sposób ostatniGdy spostrzegamy, iż siły przeciwnika są prze-możniejsze i nasze racje nie będą górą, wtedy rozpoczyna sięatak osobisty, wulgarny i obelżywy.Skoro sprawa i tak jest przegrana, pomijamy przedmiot sporu i atakujemywprost osobę przeciwnika na każdy możliwy sposób, co można nazwać argumentem osobistym (argumentum adpersonam), w odróżnieniu od argumentu odwołującego się do człowieka (argumentum ad hominem).Stosującten ostatni rezygnujemy z przedmiotu sporu jako materii czysto obiektywnej i napadamy na to, co przeciwnik onim powiedział lub mniemał.Natomiast zaczepka osobista oznacza całkowite zerwanie z przedmiotem sporu izaatakowanie przeciwnika zupełnie bez związku z istotą dyskusji; a więc zjadliwie, obelżywie i grubiańsko.Toodrzucenie sił duchowych na rzecz cielesnych lub zgoła zwierzęcych.Chwyt ten cieszy się wzięciem, albowiemkażdy może go używać; toteż jest nader częsty.Wypada obecnie zapytać, w jaki sposób winien postępować lakzaczepiony przeciwnik; gdy bowiem postąpi identycznie, to efektem jest bójka, pojedynek lub sąd o obrazę.Ogromnie myli się ten, kto mniema, iż wystarczy, że sam nie użyje osobistego ataku.Bowiem spokojnewykazywanie braku racji i faktu, iż przeciwnik myśli i pojmuje błędnie jak w każdej dialektycznej dyskusji bardziej go jeszcze rozdrażnia niż wszelkie grubiaństwo czy chamstwo.Czemu? Ponieważ, jak rzekł Hobbes: Dobry nastrój człowieka zasadza się na tym, by sądzić o swych zaletach jak najlepiej porównując je zkimkolwiek innym." Człowiek nie dysponuje niczym cenniejszym od zaspokojenia własnej pychy (stądzwroty takie jak: honor droższy niż życie", itp.).Zaspokojenie tej próżności odbywa się głównie poprzez porównywanie siebie z każdego punktu widzenia,głównie zaś pod względem władz umysłowych.Ma to miejsce faktycznie (effectiye) i szczególnie dobitnie wdyskusji.Stąd płynie gorycz zwyciężonego mimo, że nie wyrządzono mu krzywdy; dlatego właśnie sięga on poten ostatni sposób, którego nawet przy bardzo grzecznym zachowaniu strony przeciwnej nie da sięuniknąć.Zimna krew i tutaj może pomóc; ataki osobiste przeciwnika odparowujemy bardzo powściągliwie,wskazując, że nie należą one do tematu sporu i sami natychmiast do tematu powracamy, dalej wykazując, żeprzeciwnik nie ma racji; tym samym ignorujemy jego obelżywe postępki, podobnie jak Temislokles w rozmowiez Eurydyką: Bij, ale wysłuchaj! Wszelako nie każdemu dana jest taka umiejętność [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki